Arané Tukang, Penggawéan utawa Profèsi ing Basa Jawa
 |
| ©monstreijo-2006 |
Penggawean utawa profèsine manungsa iku akèh jenise. Apa manèh ing jaman modern saiki, werna-werna pakaryane menungsa. Beda karo wong-wong jaman mbiyèn, jaman nalika semana durung akèh jenis-jenise pakaryan amarga umume wong-wong dadi petani.
Menawa saiki ana profèsi dokter, pilot, dosèn, kapster, apotèker, marketing lan isih akèh liyane. Jaman mbiyèn durung akèh pakaryan kaya jaman saiki. Ing ngisor iki jeneng pakaryan utawa arane penggawean. Sabagean panggawean iku isih ana sing nekuni, ananging sabagean manèh penggawean/pakaryan iku wis mèh punah utawa pancèn wis ora ana manèh.
Ana manèh sing jenenge penggawean isih ana, ananging wis gèsèh maknane. Contone Germa, yaiku arane tukang mbebedhak kewan ing alas (pemburu), yèn jaman saiki Germo (nganggo o) wis nduwèni konotasi negatif.
Daftar iki amung sabagean jeneng pakaryan utawa penggawean uwong-uwong jaman mbiyèn:
| ARANÉ | PENGGAWÉANÉ |
|---|---|
| Algojo | Tukang nglaksanakaké putusan ukuman mati |
| Babu | Disebut uga Batur yaiku wong sing ngrewangi gawéyan ngomah |
| yèn saiki istilahé asistèn rumah tangga | |
| Bajak | Tukang bégal/ngrampok ana ing segara (bajak laut) |
| Bakul | Wong kang dodolan skala cilik-cilikan |
| Blandong | Tukang negor wit-wit gedhé kanggo dijupuk kayuné |
| Blantik | Wong kang penggaweané dadi perantara dol-tinuku kéwan. |
| Buruh | Wong kang ngréwangi gawéan kanthi ngalap /ngarep-arep upah |
| Carik | Sekretarisé lurah kang ngurusi bagéan administrasi |
| Dayang-dayang | Wong kang momong lan ngladèni para putri raja |
| Dhalang | Wong kang nglakokaké wayang lan nyeritakké kisah-kisah ing pewayangan |
| Emban | Wong kang momong bocah (baby sitter) |
| Empu | Wong kang pinunjul babagan gawé pusaka (keris, tumbak, lsp) utawa bisa uga |
| kanggo sebutan wong kang pinunjul ing babagan sastra lan budaya | |
| Gamel | Tukang ngopèni jaran ing gedhogan (kandang jaran) |
| Gandhèk | Wong kang dadi utusané ratu |
| Gemblak | Pengrajin barang-barang saka logam kuningan |
| Germa | Tukang mbebedag kéwan ing alas (pemburu hewan) |
| Jagal | Tukang mbelèh rajakaya (hewan ternak: sapi, kebo, kambing, lsp) |
| Jlagra | Tukang natah lan gawé barang-barang seka watu |
| Juragan | Bakul gedhé utawa wong sing usahane wis gedhé (pengusaha besar) |
| Juru Basa | Wong kang pinter negesi/nerjemahké basa manca |
| Juru Dang | Tukang adang utawa ngliwet sega kanthi jumlah sing akèh lan migunakaké |
| dandang sing gedhé. Biasané kanggo pèsta utawa èwuh mantu. | |
| Juru Kunci | Wong kang jaga lan ngrumat pasarèan (kuburan) |
| Juru Mudhi | Wong kang penggaweané nglakokaké kapal (nahkoda) |
| Juru Silem | Wong kang pinter lan gaweané nyilem ning segara (penyelam) |
| Juru Sungging | Tukang gawé gambar utawa tukang nglukis |
| Juru Tambang | Tukang nyebrangké wong kang liwat kali |
| nganggo gèthèk ditarik nganggo tali tambang. | |
| Kemasan | Tukang gawé perhiasan saka emas, inten lan berlian |
| Kundhi | Wong kang gawé perkakas saka gerabah utawa lemah lempung (tanah liat) |
| Kusir | Wong kang nglakokaké (sopir) krèta jaran, andong utawa dokar |
| Madhaharan | Wong kang nyawisaké uba rampé lan masakan kanggo dhahar (pramusaji) |
| Makelar | Wong kang dadi lantaran (perantara) dol tinuku |
| Molang | Bakul khusus rajakaya (héwan ternak) |
| Mranggi | Tukang gawé wadhah keris |
| Niyaga | Tukang nabuh gamelan |
| Pacalang | Prajurit sing tugasé ngetutaké lakuné mungsuh |
| Pandhé | Tukang gawé perkakas seka wesi |
| Panegar | Tukang nglatih jaran |
| Pangobèng | Buruh mbathik |
| Panjak | Tukang ngladèni (asistèn) gaweané pandhé wesi |
| Pekathik | Tukang nuntun jarané ratu utawa para priyayi |
| Prombèngan | Tukang dol-tinuku klambi lan perkakas bekas |
| Sarawedi | Tukang nggosok inten, berlian lan batu mulia |
| Sayang | Tukang gawé perkakas saka loyang utawa tembaga |
| Sekater | Adol jasa dikongkon nggadèkné barang ing pegadéan |
| Srati | Tukang ngopèni/pawangé gajah |
| Undhagi | Tukang gawé perkakas seka kayu |
Menawa wis nemokake istilah meneh, postingan iki bakal dilengkapi maneh